Orzecznictwo w sprawach frankowych

Wymóg składania oświadczenia przez konsumenta sprzeczny z dyrektywą 93/13 - postanowienie TSUE z 3.05.2024 r. (C‑348/23)

TSUE potwierdza, że sprzeczne z dyrektywą 93/13 jest wymaganie od konsumenta, by złożył oświadczenie, w którym potwierdzi, że nie wyraża zgody na nieuczciwy warunek umowy oraz wskaże, że jest świadomy skutków stwierdzenia nieważności oraz że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy.

Sąd Najwyższy w uchwale z 7.05.2021 r w sprawie III CZP 6/21 przyjął, że skutki związane ze stwierdzeniem nieważności niedozwolonego postanowienia umownego (art. 385 § 1 KC) pozostają zawieszone do chwili złożenia przez konsumenta oświadczenia, w którym stwierdzi, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie tego warunku w mocy, po drugie, że jest świadomy z jednej strony, że nieważność owego warunku powoduje stwierdzenie nieważności tej umowy, a z drugiej strony – skutków tego stwierdzenia nieważności oraz po trzecie, że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy.

Opisana wyżej koncepcja tzw. „bezskuteczności zawieszonej” zakładała, że dopóki konsument nie złoży stosownego oświadczenia i nie potwierdzi, że zgadza się na utrzymanie niedozwolonego postanowienia umowy, żadna z jej stron nie może skutecznie domagać się spełnienia świadczenia wynikającego z umowy ani zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie nieuczciwego warunku umownego.

W konsekwencji niektóre sądy przyjmowały, że dopóki konsument nie złoży stosownego oświadczenia, wierzytelność konsumenta nie jest wymagalna i w konsekwencji - nie biegną odsetki za opóźnienie należne konsumentowi. Dochodziło również do sytuacji, w której poszczególne sądy żądały składania oświadczeń ściśle określonej treści, która nie była jednolita w poszczególnych sądach.

Powołując się w dużej mierze na argumenty wyrażone uzasadnieniu wyroku TSUE z 7.12.2023 w sprawie C-140/22, Trybunał orzekł, iż:

Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: w kontekście stwierdzenia nieważności w całości zawartej z konsumentem przez instytucję bankową umowy kredytu na zakup nieruchomości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego nie może ona dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą skutki prawne wiążące się ze stwierdzeniem nieważności owej umowy w całości są uzależnione od spełnienia przez tego konsumenta warunku zawieszającego, by ów konsument przed sądem krajowym złożył oświadczenie, w drodze którego wskaże, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego warunku, po drugie, że jest świadomy, z jednej strony, iż nieważność wspomnianego warunku pociąga za sobą stwierdzenie nieważności umowy kredytu na zakup nieruchomości, a z drugiej strony – skutków tego stwierdzenia nieważności, oraz po trzecie, że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy.

Pełna treść postanowienia: C-348/23

Data publikacji: 27 maja, 2024

Bartosz Pręda - Zdjęcie portretowe

Autor:

Bartosz Pręda

adwokat / założyciel kancelarii

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. W adwokaturze od 2010 r. Założyciel kancelarii, którą prowadzi od 2013 r.

Reprezentował klientów w ponad tysiącu zakończonych spraw sądowych. Doświadczenie wyniesione z sądowej sali wykorzystuje w procesach prowadzonych przeciwko bankom. Prowadzi sprawy frankowe od 2017 r.

Odpowiada za zarządzanie kancelarią i rozwijanie argumentacji prawnej w sprawach frankowych. Sprawuje nadzór merytoryczny nad wszystkimi sprawami prowadzonymi przez kancelarię.

Orzecznictwo w sprawach frankowych

Zobacz inne orzeczenia

Można unieważnić kredyt mimo ogłoszenia upadłości banku - uchwała SN z 19.09.2024 r. (III CZP 5/24)

2024-09-24

​Postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.

czytaj dalej →

Pełnomocnictwo przy procesowym zarzucie potrącenia - uchwała SN z 2.07.2024 r. (III CZP 2/24)

2024-07-14

Dla skuteczności podniesienia zarzutu potrącenia na podstawie art. 203(1) KPC i odbioru takiego oświadczenia wystarczające jest pełnomocnictwo procesowe.

czytaj dalej →

Prawo zatrzymania nie przysługuje stronie, która może potrącić swoją wierzytelność - uchwała SN z 19.06.2024 r. (III CZP 31/23)

2024-07-02

Prawo zatrzymania (art. 496 KC) nie przysługuje stronie, która może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony - taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów w dniu 19.06.2024 r.

czytaj dalej →

Zarzut zatrzymania niedopuszczalny - postanowienie TSUE z 8.05.2024 r. (C‑424/23)

2024-05-28

TSUE potwierdza, że sprzeczne z dyrektywą 93/13 jest powołanie się przez bank na prawo zatrzymania, polegające na uzależnieniu możliwości otrzymania przez konsumenta zasądzonych na jego rzecz należności w związku z nieważnością umowy, od równoczesnego zaofiarowania przez konsumenta zwrotu albo zabezpieczenia zwrotu całości świadczenia otrzymanego od banku.

czytaj dalej →

Bezpłatna analiza umowy

Prześlij nam skan swojej umowy kredytowej do bezpłatnej analizy i dowiedz się, czy możliwe jest zakwestionowanie Twojej umowy.