Treść uchwały
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej podjął uchwałę:
W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów.
W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie.
Jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron.
Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.
Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.
Na podstawie art. 87 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym uchwała ma moc zasady prawnej.
Komentarz
Treść uchwały jest bardzo korzystna dla kredytobiorców i można mieć nadzieję, że przyczyni się do ujednolicenia orzecznictwa i szybszego rozpoznawania spraw.
W zasadniczych kwestiach Sąd Najwyższy potwierdził to, co wynika już z orzecznictwa TSUE.
W zasadzie tylko rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 5 można uznać za sprzeczne z orzecznictwem TSUE (TSUE co do zasady dopuszcza możliwość dochodzenia przez konsumenta dodatkowej rekompensaty; wg Sądu Najwyższego żadnej ze stron, w tym również konsumentowi, rekompensata taka nie przysługuje).
Sąd Najwyższy potwierdził również, że rozliczenie nieważnej umowy kredytowej powinno nastąpić w oparciu o zasadę dwóch kondykcji (co wynikało już z wcześniejszych uchwał Sądu Najwyższego).
Uchwała Sądu Najwyższego w składzie całej Izby Cywilnej ma moc zasady prawnej, co oznacza, że wiąże ona wszystkie składy orzekające Sądu Najwyższego. Jest to o tyle istotne, że dotychczas zdarzały się w Sądzie Najwyższym orzecznicze ekscesy, ignorujące orzecznictwo TSUE.
Nadmienić również należy, że uchwała nie została podjęta jednomyślnie. Do poszczególnych zagadnień zgłaszane były przez niektórych sędziów zdania odrębne. Moc zasady prawnej powoduje, że także sędziowie Sądu Najwyższego mający odrębne poglądy na poszczególne zagadnienia objęte uchwałą, są związani treścią uchwały.
